Członek zarządu na kontrakcie menedżerskim, ponoszący szeroką odpowiedzialność podlega podatkowi VAT, pomimo że dla podatku dochodowego jest to działalność osobista

26 lipiec 2016

Członek zarządu świadczy na rzecz spółki akcyjnej usługi w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem. Na podstawie kontraktu menadżerskiego zobowiązany jest do prowadzenia określonych spraw Spółki i jej reprezentowania. Swoje obowiązki Skarżący wykonuje w wybranym przez siebie czasie, uwzględniając przy tym potrzeby Spółki. Skarżący może też wybrać miejsce wykonywania swoich obowiązków, ale podstawowym miejscem wykonywania czynności zarządczych jest siedziba Spółki oraz te miejsca, które wymagają jego obecności ze względu na działalność Spółki. Kontrakt menadżerski zakłada, że Skarżący będzie wykonywał swoje obowiązki osobiście i nie będzie ich powierzał osobom trzecim.

W umowie zastrzeżono także, że ponosi odpowiedzialność względem Spółki i osób trzecich za szkody wyrządzone w czasie jej wykonywania. Odpowiedzialność ta jest niezależna od odpowiedzialności członka zarządu przewidzianej w ustawie z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1030 z późn. zm.) – powoływanej dalej jako "k.s.h.". Odpowiedzialność za szkody wyrządzone z winy nieumyślnej ograniczone zostały do kwoty dwunastokrotności stałego miesięcznego wynagrodzenia Skarżącego. Zgodnie z postanowieniami kontraktu Skarżący zobowiązany jest do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.
W związku z zawarciem umowy menadżerskiej Skarżący zarejestrował działalność gospodarczą.
W tym stanie rzeczy Skarżący zadał pytanie: czy czynności realizowane na podstawie kontraktu menadżerskiego stanowią działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) – powoływaną dalej jako "u.p.t.u.", a tym samym jest z tego tytułu podatnikiem podatku od towarów i usług?
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 czerwca 2016 r. (I FSK 83/15) przychylając się do stanowiska organu skarbowego orzekł, że chcąc ocenić, czy menadżer będący członkiem zarządu jest podatnikiem podatku od towarów i usług, należy przeprowadzić analizę kontraktu menadżerskiego w celu ustalenia, czy stosunek ten ma cechy charakterystyczne dla stosunku pracy, czy też dla umowy cywilnoprawnej pod kątem przesłanek określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 u.p.t.u. Przy ocenie tej należy mieć przy tym na uwadze odrębność stosunku organizacyjno-prawnego członka zarządu spółki i stosunku wynikającego z zawartego kontraktu.
Sąd pierwszej instancji przyjął, że Skarżący, działając w imieniu i na rzecz spółki, nie działa w warunkach ryzyka ekonomicznego, ponosząc przy tym ograniczoną odpowiedzialność względem osób trzecich. Tymczasem Skarżący we wniosku wyraźnie zaznaczył, że w umowie menadżerskiej zastrzeżono, że ponosi on odpowiedzialność za szkody wyrządzone w związku z wykonywaniem swoich obowiązków nie tylko wobec Spółki, ale również wobec osób trzecich. Tym samym zakres jego odpowiedzialności wykracza poza ramy odpowiedzialności członka zarządu przyjęte w Kodeksie spółek handlowych oraz granice odpowiedzialności kontraktowej wytyczone przez Kodeks cywilny. Z uwagi na powyższe kontrakt menadżerski przewidywał obowiązek zawarcia przez Skarżącego umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.
Ponadto Skarżący korzysta z daleko idącej autonomii w organizacji wykonywania swoich zadań. We wniosku wyjaśnił, że realizuje je w wybranym przez siebie czasie i miejscu, uwzględniając przy tym potrzeby Spółki. Swobody tej nie można przy tym utożsamiać z tym, że Skarżący równocześnie jest członkiem zarządu. W tym względzie jego swoboda dotyczy bowiem niezależności względem walnego zgromadzenia i rady nadzorczej w sposobie zarządzania Spółką, np. wyborze kierunków jej rozwoju.
Jak słusznie wskazał Minister Finansów, w tym stanie rzeczy stosunek pomiędzy Spółką a Skarżącym ma cechy charakterystyczne dla stosunku cywilnoprawnego, a nie stosunku łączącego pracownika i pracodawcę. Pamiętać też należy, że w związku z zawarciem umowy menadżerskiej Skarżący zarejestrował prowadzenie przez siebie działalności gospodarczej.
Powyższe przemawia za stwierdzeniem, że w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku Skarżący wykonywał działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.t.u., do której nie ma zastosowania wyłączenie przewidziane w art. 15 ust. 3 pkt 3 tej ustawy.
W art. 13 pkt 9 ustawy PIT wymienione zostały przychody między innymi z kontraktów menadżerskich lub umów o podobnym charakterze, co oznacza, że dla podatku PIT przychody te są opodatkowane jak dzielność osobista, a nie jak działalność gospodarcza.
Występuje w tym przypadku odmienne opodatkowanie.

Źródło: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/46035CF317

Dołożyliśmy wszelkich starań, aby informacje w aktualnościach były zgodne ze źródłem ich pochodzenia. Jednocześnie nie bierzemy odpowiedzialności za ich prawidłowość, kompletność ani aktualność.